Aile Sağlığı Merkezlerinden hangi hizmetleri alabilirsin?

Birinci basamak sağlık hizmeti verilen Aile Sağlığı Merkezlerinde cinsel sağlık ve üreme sağlığı alanında alabileceğin bazı hizmetleri derledik. 

Aile Sağlığı Merkezlerinde gebelik izlemi yaptırabilir miyim?

Gebelikten emin olabilmek için önce bir Aile Sağlığı Merkezine veya hastaneye giderek gebelik testi yaptırman gerekiyor. Emin olduktan sonra bağlı bulunduğun Aile Sağlığı Merkezinden aranıyor ve gebelik izleme programına alınıyorsun. Aile Sağlığı Merkezin bütün gebelik boyunca senin ve bebeğin sağlığını ve gelişimini izliyor. Bu izleme çerçevesinde kan testleri, tansiyon ölçümü, doğru beslenme, doğru egzersiz yapma yöntemleriyle ilgili danışmanlıklar alabilirsin.  Ayrıca ilerleyen haftalarda bebeğin hareketleri kontrol ediliyor. Gerekli durumlarda folik asit, D vitamini veya demir hapları gibi takviye ürünler konusunda da bilgi alabilir ve bu ürünleri Aile Sağlığı Merkezinden temin edebilirsin.

Aile Sağlığı Merkezlerinde HIV, sifiliz, Hepatit B, C, HPV gibi cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlar (CYAE) için test yaptırabilir miyim?

Aile Sağlığı Merkezlerine giderek cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlardan bazıları için test yaptırabilirsin. Aile Sağlığı Merkezlerinde Hepatit B, C, HIV veya sifiliz için kan testleriyle taramalar yapılıyor. Eğer ileri analiz gereken bir durum varsa hastaneye yönlendiriliyorsun. Aile Sağlığı Merkezinin içinde jinekolojik muayene masası varsa ve 30-65 yaş aralığındaysan HPV taraması ve smear testi de yaptırabilirsin. Aile Sağlığı Merkezinde yapılan HIV testin pozitif çıkarsa, HIV bildirilmesi gerekli bir enfeksiyon olduğu için Sağlık Bakanlığına bildirim yapılıyor ve devamındaki takip kamu hastanelerinde yürütülüyor. Kamu hastanelerinde gerekli doğrulama testleri yapılıp kişi için uygun bir tedavi yöntemi belirleniyor. 

Aile Sağlığı Merkezlerinden kondom, hap, spiral gibi istenmeyen gebeliği önleyici yöntemler hakkında danışmanlık alabilir miyim?

Yetişkin kadınlar, 20’li yaşlardan itibaren herhangi bir sağlık sorunu hissetmese de jinekolojik muayeneye gidebilir. Diğer bir ifadeyle jinekolojik muayeneye gitmek için bir şikâyet veya rahatsızlık hissetmene gerek yok. Kendini sağlıklı hissediyor olsan bile her yıl düzenli olarak jinekolojik muayeneye gitmen önerilir. Böylelikle cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların ilerleyen zamanlardaki olası olumsuz etkilerinden korunabilirsin ve çeşitli kanser türleri için erken teşhisle tanı ve tedavi alabilirsin. Aile Sağlığı Merkezinde bir jinekolojik muayene masası varsa danışmanlık ve muayene hizmeti alabilirsin. Eğer Aile Sağlığı Merkezinde bu hizmeti alamıyorsan, bir hastaneye sevk edilebilir veya yönlendirilebilirsin ve hastaneden de bu hizmetleri alabilirsin. İstersen seçeceğin özel bir muayenehanede de danışmanlık ve hizmet alabilirsin. 

Aile Sağlığı Merkezlerinden kondom ya da doğum kontrol hapı alabilir miyim?

İstenmeyen gebelikten ve bel soğukluğu, Hepatit B, frengi, HIV, HPV gibi cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlardan korunmanın en etkili yöntemleri arasında kondom/prezervatif veya doğum kontrol hapı kullanmak yer alıyor ve bu ürünlerin Aile Sağlığı Merkezlerinden temin edilebilir olması gerekiyor. Buna rağmen stok problemleri gibi nedenlerle bu ürünler Aile Sağlığı Merkezinden her zaman temin edilemiyor. Ayrıca 2007 yılından beri gebeliğin düzenlenmesine karşı politik söylemlerin yükselmesi de bu ürünlere erişimi zorlaştırıyor. 

Aile Sağlığı Merkezlerinde rutin jinekolojik kontrollerimi yaptırabilir miyim, ne zaman itibaren kontrole gitmeliyim?

Aile Sağlığı Merkezine giderek aile hekiminden ya da hemşireden ve ebeden aile planlamasıyla ve istenmeyen gebeliği önleyici yöntemlerle ilgili danışmanlık alabilirsin. Bu danışmanlık sırasında sana hangi yöntemin uygun olacağını ve bu yöntemi nasıl kullanabileceğini öğrenebilirsin. Örneğin, kondomun nasıl doğru şekilde takılıp çıkarılabileceği, hormonlu yöntemlerin nasıl ve ne sıklıkla kullanılabileceği, rahim içerisine yerleştirilen spirallerin çeşitleri gibi konularda sorular sorabilirsin. Aile Sağlığı Merkezinden alacağın bilgilerle kendine en uygun yöntemi seçebilirsin. 

Aile Sağlığı Merkezlerinden meme kanseri taraması için danışmanlık alabilir miyim?

20 yaşın üzerindeysen, Ulusal Kanser Kontrol Programı kapsamında Aile Sağlığı Merkezlerinden kendi kendine meme muayenesi yapmak için danışmanlık alabilirsin. Aile Sağlığı Merkezleri ayrıca iki yılda bir klinik meme taraması (mamografi ve ultrason) yaptırabilmen için seni KETEM’lere (Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi) veya hastanelere yönlendirebilir. Bunun yanı sıra 40-69 yaşları arasındaysan KETEM’lerde veya hastanelerde yılda bir ücretsiz mamografi ve ultrason hizmeti alabilirsin.