HPV nedir, farkında mısınız?

Geçtiğimiz haftalarda Meclis gündemine taşınan ücretsiz HPV aşısı sağlıkçıların uzun zamandır gündeminde. Aşının her doz için maliyeti 700 TL civarı ve üç dozun tamamlanması gerektiği için yaklaşık maliyeti uygulama ücreti ile birlikte 2000 TL’nin üstünde. HPV aşıları ücretsiz olmalı ve Ulusal Aşı Programına alınmalıdır!

CİSÜ Platformu CYBE Çalışma Grubu; Onur Haftası etkinlikleri kapsamında 25 Haziran Cuma günü 21:00’da, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalında Öğretim Görevlisi Dr. Filiz Ak ile HPV söyleşisini gerçekleştirdi. HPV ile ilgili sık sorulan sorular ve güncel bilgilerin konuşulduğu etkinlikteki ilgi, HPV’nin daha fazla konuşulması gerektiğini işaret ediyor.

HPV Nedir?

Genital bölgede ve bu bölge mukozalarında enfeksiyon yapan ve kondilom(condyloma acuminatum) adı verilen siğil şeklinde kitlelerin oluşumuna neden olan bir çeşit virüs olarak bilinen insan papilloma virüsü ya da human papilloma virus; papillomavirus ailesine mensup, deri ve mukozal yüzeylerdeki bazal epitelyal tabaka hücrelerini enfekte eden bir DNA virüsüdür ve neden olduğu HPV enfeksiyonu, dünyada cinsel yolla bulaşan en yaygın hastalıktır.

200’den fazla çeşidi bulunur ve bunlardan 40’ı genital siğillere neden olur. En çok siğillere yol açan tip HPV 6 ve HPV 11’dir.

Yüksek riskli HPV tipleri; HPV Tİp 16-18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68, 73 ve 82 ‘dir. Düşük riskliler; Tip 6-11 siğil gibi basit cilt lezyonlarına yol açan HPV’lerdir. Diğer düşük riskli HPV tipleri ise; 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72 ve 81 ‘dir.

HPV’de Tarama ve Testlerin Önemi

Tarama ve erken teşhis ile tedavisi yüzde yüz mümkün olan rahim ağzı kanseri, günümüzde kanserden ölüm nedenleri arasında çok geridedir ve kanser taramasını düzenli yaptırmak gerekir. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) rahim ağzı kanserinin bütün ülkelerde ülke çapında taranmasını önermektedir.

Rahim ağzı kanseri HPV ile ilişkilidir ve neredeyse tüm rahim ağzı kanserleri HPV enfeksiyonu nedeniyledir. HPV’nin tespiti, erken dönemde rahim ağzındaki kanser öncülü değişikliklere işaret etmekte ve kanser teşhisini kolaylaştırmaktadır.

HPV testi rahim ağzı hücrelerde virüsün tespiti esasına dayanan, Papsmear testi ise, dökülen rahim ağzı hücrelerin toplanıp incelenmesi esasına dayanan bir testtir. HPV ve Papsmear testi son derece basit ve ağrısız işlemler olup testler aynı anda yapılmaktadır. Ayrıca anal ve oral taramalar da yapılmalıdır!

HPV Nasıl Bulaşır?

HPV’nin en yaygın bulaşma yolları; vajinal, anal ve oral temastır. Ciltten cilde temas ile yayıldığından; kişinin enfekte bölgesinin ( penis ya da vajina ) diğer kişinin genitali veya ağız-makat bölgelerindeki deri-mukozaya teması ile bulaşır. Ortak kullanılan tuvaletlerden veya nesnelerden (jilet gibi) bulaş ise daha nadirdir.

Enfekte olmuş kişilerde semptomlar uzun süre ortaya çıkmasa da virüs yayılımı devam etmektedir. HPV’nin hamilelikte bebeğe bulaşması seyrek görülmekle birlikte mümkündür.

HPV açısından riskli durumlar; korunmasız tüm cinsel aktiviteler, zayıf bağışıklık sistemi, düzensiz beslenme, sigara kullanımı, bedeni ve işleyişini yoran aktiviteler olarak sıralayabiliriz.

HPV Aşıları

Günümüzde HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcut. 9 yaşından itibaren herkese HPV aşısı yapılabilir. 9-14 (14 yaş dahil ) yaş arası 2 doz HPV aşısı, 14-26 (26 yaş dahil ) yaş arası ise 3 doz HPV aşısı önerilmekte ancak Türkiye’de devlet tarafından karşılanmayan aşı doz başına 700 tl tutarında.

HPV Aşıları devlet tarafından karşılanmalı, 30 yaşından itibaren tarama testleri düzenli bir şekilde yaptırılmalı, güvenli cinsel ilişki konusunda kapsamlı cinsellik eğitimi yaygınlaştırılmalı, prezervatif (kondom) kullanımı teşvik edilmelidir.

HPV aşısının birincil amacı virüsü kontrol altına almaktır. HPV; rahim ağzı kanserlerinin neredeyse % 99’undan sorumludur. HPV’ye yönelik geliştirilen koruyucu (proflaktik) aşılar ile birincil korunma sağlanmaktadır. Özellikle HPV bulaşması olmadan korumaya başlayarak rahim ağzı ve diğer HPV’ye bağlı kanserler ve öncü lezyonların oranını azaltma hedeflenmiştir. Bu amaçla üç aşı tipi geliştirilmiştir (Gardasil, Gardasil-9 ve Cervarix aşıları). Gardasil dört (HPV tip 6, 11, 16, 18), Gardasil 9 dokuz (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, ve 58 ), Cervarix iki HPV alt tipine (16, 18) karşı geliştirilmiş aşılardır.