13 Ekim Herpes Farkındalık Günü: Genital Herpes Nedir?

13 Ekim, başta genital herpes olmak üzere farklı herpes enfeksiyonlarının nedenleri, riskleri ve tedavisi hakkında farkındalık yaratmak amacıyla Herpes Farkındalık Günü olarak kabul ediliyor. Bu gün, herpes hakkındaki mitleri çürütmek, genital herpes ile yaşamanın ne anlama geldiğini anlamak ve genital herpes ile ilgili damgalanmayı ortadan kaldırmak için önemli bir fırsat. 

Genital herpes nedir?

Herpes simpleks enfeksiyonuna neden olan herpes simpleks virüsünün (HSV), HSV-1 ve HSV-2 olmak üzere iki tipi bulunuyor. HSV-1 daha çok ağız çevresinde enfeksiyonlara neden olurken HSV-2 daha yaygın olarak genital enfeksiyonlara yol açıyor. Çoğunlukla HSV-2 virüsünün neden olduğu genital herpes, cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlar içinde sınıflandırılıyor. 

Herpes aslında milyonlarca yıldır aramızda. Örneğin, 31 Temmuz 2022’de BBC Türkçe’de yayımlanan bir habere göre Cambridge Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, virüsün geçmişinin Bronz Çağı’na kadar gittiğini gösteriyor. Herpes milyonlarca yıldır var olsa da herpesle ilgili damgalanma nispeten yeni bir olgu. 1980’lere gelindiğinde herpes, özellikle de genital vakaların çoğuna neden olduğu bilinen Herpes Simpleks 2 (HSV-2), kamusal bir utanç ve mahcubiyet kaynağı olarak görülmeye başlanıyor. İlk olarak 13 Ekim 2004’te kabul edilen Ulusal Herpes Farkındalık Günü ile de özellikle genital herpes hakkındaki önyargıların yıkılması amaçlanıyor. Herpes Farkındalık Günü, herpes hakkında konuşmak, insanları semptom yaşarlarsa test yaptırmaya teşvik etmek ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi vermek için önemli bir fırsat. 

Neredeyse herkes herpesi duymuş olsa da çok sayıda insan herpesin görülme sıklığını, en çok kimlerde görüldüğünü ya da her yıl kaç yeni vaka olduğunu gerçekten bilmiyor. FemiClear tarafından aktarılan bilgilere göre, ABD’de 6 milyon insan herpes ile yaşıyor ve her yıl 572 bin kişiye herpes teşhisi konuyor. Herpes kadınlarda erkeklerden daha sık görülüyor ve herpesi olan kişilerin yüzde 85’inden fazlası bunun farkında değil.

Genital herpesin belirtileri nelerdir? 

Türk Dermatoloji Derneği tarafından derlenen bilgilere göre genital herpes, sıklıkla belirti vermese de aşağıdaki semptomlar belirtiler arasında bulunabiliyor:

• Genital bölge ve çevresinde veya anüs çevresinde ağrılı kabarcıklar 
• Kabarcıklar açılarak yerlerinde oluşan, iki ile dört hafta içerisinde iyileşen ağrılı yaralar 
• Belirtiler ilk defa ortaya çıktığında bu belirtilere eşlik eden ateş, baş ağrısı gibi nezle benzeri bulgular 

Genital herpes tanısı nasıl konur?

Eğer atak sırasında muayene olduysan genital herpes tanısı doktorlar tarafından klinik muayene ile konabilir. Yaraların olduğu dönemlerde ayrıca yaradan örnek alınıp test de yapılabilir. Ataklar arasında belirtilerin olmadığı dönemlerde kan testleri de genital herpes olup olmadığını göstermede yardımcı olabilir. Bu tip test seçeneklerini doktorunla konuşmalısın.

Genital herpes için bir tedavi var mı? 

Genital herpes için tam iyileşme sağlayan bir tedavi bulunmamakla birlikte bazı ilaçlar (antiviral tedaviler) kabarcıkların önlenmesini veya daha çabuk kaybolmasını, atakların sayı ve şiddetinin azalmasını sağlıyor ve partnerler arasındaki aktarılma riskini de azaltıyor. 

Genital herpes nasıl önlenir?

Kondom ile kaplanmayan alanlarda da genital herpes görülebilse de genital herpesin aktarılmasını önlemede lateks kondomların doğru kullanılması büyük bir rol oynuyor. Bunun yanında genital herpesi olan kişilerin aktif belirtilere sahip oldukları dönemde cinsel ilişkiye girmemesi öneriliyor. 

Genital Herpesle İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar

Genital herpes ile ilgili doğru bilgilere ulaşmak zor görünse de, enfeksiyon hakkındaki bazı mitleri yıkmak iyi bir başlangıç noktası olabilir. İşte herpesle ilgili doğru sandığımız bazı yanlışlar:

• “Genital herpes ile yaşayan tanıdığım tek kişi benim”: Aslında tanıdığın birçok insan muhtemelen genital herpes ile yaşıyor. Örneğin, ABD’de her beş kadından birinde genital herpes bulunuyor ve büyük bir arkadaş grubuyla akşam yemeğine çıktıysan, herpes ile yaşayan tek kişi olmama ihtimalin oldukça yüksek.
• “Herpesin aktarılmasını önlemek için yapabileceğim pek bir şey yok”: Gerçek şu ki herpes testin pozitif olsun ya da olmasın atabileceğin pek çok adım var. Kondom kullanımı ve herpes ile yaşayanların baskılayıcı antiviral ilaç kullanması, virüsün partnerlere aktarılması riskini azaltıyor. 
• “Herpes ile yaşasaydım bunu bilirdim”: Aslında herpes ile yaşayan birçok insan bunu bilmiyor. Ancak semptom görürsen test yaptırarak herpes virüsüne sahip olup olmadığını bilebilirsin.