Aile Sağlık Merkezleri’nde cinsel sağlık birimleri kurulsun

Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu tarafından İzmir’de yapılan çalıştayda Aile Sağlık Merkezleri’nde cinsel sağlık hizmeti veren birimler kurulması önerisi getirildi. 

Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu tarafından İzmir’de yapılan Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetlerinin Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerileri Çalıştayı’nda Aile Sağlık Merkezleri’nde (ASM) üreme sağlığı için ayrı bir merkez kurulması gerektiğine dikkat çekilerek, “Kim nereden nasıl randevu alacağını bilmiyor. Enfeksiyona mı ürolojiye mi aile hekimine mi gideceğini bilmiyor. Bu hizmetlerin hak olduğunun hatırlatılması gerekiyor” ifadesi kullanıldı. 

CİSÜ Platformu çalıştayına İzmir İl Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, İzmir Aile Hekimleri Derneği, İzmir Tabip Odası, TAHUD (Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği) , Ebelikte Eğitim Araştırma Geliştirme Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı, Sağlıkta Genç Yaklaşımlar Derneği, Sağlık Hakkı Derneği, Eşit Yaşam Derneği, Genç LGBTİ+ Derneği, Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği (BUHASDER), İzmir Kadın Dayanışma Derneği ile Konak, Narlıdere, Karabağlar, Bornova, Çiğli Belediyeleri’nden temsilciler katıldı. 

Toplantıda, aile sağlık merkezlerinde cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar konusunda bireylerin mahremiyetini sağlayacak gerekli KVKK maddelerinin mevzuatta bulunmadığına dikkat çekilirken, HIV+ bireylerin çalışırken ayrımcılığa maruz kalmasının engellenmesi gerektiği belirtildi. Randevu alınamadığı ve hekimlerin ciddi bir iş yükü ile karşı karşıya kaldığı vurgulanırken, bu yoğunluk sebebiyle ilk vazgeçilen hizmetin cinsel sağlık ve üreme sağlığı (CSÜS) olduğuna işaret edildi. Sağlık Bakanlığı’nın cinsel sağlık ile ilgili halkta eğitim modelleri uygulaması gerektiği dile getirilerek, ergen ve gençlere yönelik bilgilendirmenin çok önemli olduğu kaydedildi.

Randevu sistemi yerine sevk sisteminin güçlendirilmesinin şart olduğu belirtilirken, şu öneriler ifade edildi: “ASM’lerde cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar konuşulmuyor. Hak temelli yaklaşım eksik. Eski CSÜS eğitmenleri eğitim vermesi için yeniden göreve çağrılabilir. Belediyeler STK ile kampanya yapabilir, CSÜS eğitim projeleri olabilir. Kim nereden nasıl randevu alacağını bilmiyor. Enfeksiyona mı ürolojiye mi aile hekimine mi gideceğini bilmiyor. Kadınlar CSÜS hizmetlerini birinci basamaktan ücretsiz alabileceğini unutmuş durumda. Toplumun sağlık sorunlarının yüzde 90’ının birinci basamakta çözülebileceğini bilmiyor. Bu hizmetlerin hak olduğunun hatırlatılması gerekiyor. Halkın bilgi ve farkındalık düzeyini artırmada utanç, önyargı, toplum baskısı öne çıkıyor.  ASM’de üreme sağlığı için ayrı bir alan olmalı. Son bir yılda sadece yüzde 1 oranında Ria takıldı. İş yükü sıkıntısı var, süre yok, sterilizasyon ürünleri yeterli olmadığı için Ria takılamıyor.”

CİSÜ Platformu Sözcüsü Filiz Kocaboğa, aile planlaması, cinsel sağlık ve enfeksiyonlar alanında toplantı ve çalıştayların artırılması gerektiğini ifade ederek, “STK, belediye, bakanlık arasında iletişim sorunları var. Kurumlar arası koordinasyon sağlanmalı. Bakanlığın bu işteki gücü azaldı. Aile planlamasında savunuculuk eksikliği var. Hekimlere yönelik şiddetin artmasından dolayı defansif tıp giderek artıyor” dedi.