Kırsalda halk cinsel sağlık hizmetlerinden mahrum kalıyor

CİSÜ Platformu öncülüğünde Trabzon’da gerçekleştirilen çalıştayda, kırsaldaki halkın mahremiyet ortamı sağlanamadığı için sorunlarını dile getiremedikleri ve CSÜS hizmetlerinden mahrum kaldıkları kaydedildi. 

Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu tarafından Trabzon’da gerçekleştirilen çalıştayda, özellikle kırsal kesimde yaşayan kadınların birinci basamak sağlık kurumlarına ulaşamadıkları, mobil hizmet götürmeye çalışan aile hekimlerinin fiziksel şartlardan ötürü hastalara cinsel sağlık ve üreme sağlığıyla (CSÜS) ilgili sorunlarını anlatabilecekleri gerekli mahremiyet ortamını sağlayamadıkları ve bunun sonucunda bu kesimin koruyucu ve önleyici  cinsel sağlık ve üreme sağlığı (CSÜS) hizmetlerinden mahrum kaldıkları vurgulandı. Çalıştaydan çıkan önerileri dile getiren CİSÜ Platformu Sözcüsü Filiz Kocaboğa, “CSÜS hizmetine özel ekipman ve araç ihtiyacı ile mahremiyet alanları sağlanabilir” diye konuştu. 

Trabzon’da düzenlenen ‘Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetlerinin Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerileri Çalıştayı’na Karadeniz Teknik Üniversitesi Kadın Araştırmaları Merkezi, Ortahisar Belediyesi Kadın Danışma Hattı, Türk Kadınlar Birliği, Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Dairesi Başkanlığı, Türk Jinekolojisi Obstetrik Derneği Trabzon Şubesi, Karadeniz İlleri Kadın Platformu Trabzon Derneği (KİKAP Trabzon), Yaşam Kadın Merkezi Derneği, Yomra Kadınları Toplumsal Dayanışma ve Girişimciliğini Destekleme Derneği, Trabzon Kent Konseyi, Trabzon Tabip Odası, Trabzon Valiliği Yerel Eşitlik Birimi, KTÜ Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Kadın Erkek Birlikte Sosyal Eşitlik Derneği, Karadeniz Teknik Üniversitesi Gebelik Bölümü’nden temsilciler katıldı.

Toplantıda, halkın cinsel sağlık hizmetlerine erişim sorununa işaret edilerek, özellikle kontraseptif malzemelere erişilemediği ifade edildi. Rahim İçi Araç (RİA-spiral) uygulamasının iş yoğunluğu ve performans puanı olmaması gerekçeleriyle artık Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) bu hizmetin verilemediği dile getirilirken, yasal olan kürtaj hakkının ise devlet hastanelerinde işlemi fiilen uygulanmaması sonucu bireylerin elinden alındığı kaydedildi. Toplantıda telefonla ve çevrimiçi randevu sistemindeki tıkanıklık ile birinci basamak hizmetlerindeki ilaç odaklı, danışmanlığa yeterli zaman ve olanak sağlamayan sistem eleştirildi. Ayrıca gebeliğin takibi amacıyla kurulan telefon takip sisteminin kadınların gebeliğini sorgulamakla sınırlı kalmayıp tüm CSÜS sorun ve ihtiyaçlarının sorulduğu bir kapsamda uygulanması gerektiği vurgulandı. 

Trabzon’da belediyelerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı alanında yeterli katkı sunmadığına dikkat çekilen Çalıştayda, sağlık çalışanlarının birçoğunun hak temelli bir yaklaşıma sahip olmadığı belirtildi. Özellikle kırsaldaki kadınların cinsel sağlık hizmetlerine erişemediğine işaret edilen toplantıda, “Gezici hekimlik birimlerinde, doktorun yanında hemşire bulunmuyor. İnsanlar da kamusal alanda konuşmak zorunda kalıyor ve mahremiyet olmadığı için sorunlarını açıklıkla dile getiremiyorlar. Bunu önlemek adına, muhtarlıklarla işbirliği yapılarak hasta-doktor arası mahrem alanlar oluşturulabilir” ifadeleri kullanıldı. 

TRT Sağlık Kanalı kurulmalı

Çalıştaydan çıkan önerileri dile getiren CİSÜ Platformu Sözcüsü Filiz Kocaboğa, “Gezici hekimlere CSÜS hizmetine özel ekipman bulunduran araç sağlanabilir ve hizmet bölgelerinde hastayla rahat iletişim kurabilecekleri mahremiyet alanları sağlanabilir. Gezici hekimliği Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezleri üstlenebilir ve bir uzman ekip hizmetine dönüştürülebilir” dedi. Çalıştayda halkın CSÜS hakkında bilgilendirilmesi ve farkındalığının artırılması amacıyla TRT Sağlık kanalının kurulabileceği önerisinin getirildiğini aktaran Kocaboğa, sağlık alanındaki mevzuatların sahadan görüş alınarak düzenlenmesi ve mevcut mevzuatın takibi için de bir takım yükümlülükler olması gerektiğini sözlerine ekledi.